Қазақстандықтардың зейнетақы жинақтары уақытша азайды: алаңдауға негіз бар ма?

Қазақстандықтардың зейнетақы шоттарындағы уақытша ауытқулар активтердің нарықтық қайта бағалануымен байланысты, алаңдауға негіз жоқ. Бұл туралы Zakon.kz сайтына берген сұхбатында ҚР Ұлттық банк төрағасының орынбасары Әлия Молдабекова мәлімдеді, деп хабарлайды Finratings.kz.

«Шоттардағы өзгерістер активтердің нарықтық құнының қайта бағалануымен байланысты. Сәуір айында оң инвестициялық нәтиже тіркелді – +215 млрд теңге, бұл жылдың басындағы төмендеуді айтарлықтай өтеді», – деп түсіндірді Молдабекова.

Жыл басындағы кірістіліктің қысқамерзімді төмендеуі екі негізгі фактормен түсіндіріледі:

• Мемлекеттік облигациялар кірістілігінің өсуі олардың нарықтық бағасының төмендеуіне әкелді.
• Теңгенің долларға қатысты нығаюы – $1 үшін 525,11-ден 512,34 теңгеге дейін, бұл валюталық активтердің қайта есептелуіне әсер етті.

Зейнетақы активтері нақты табыс әкелуде

Ұлттық банк өкілі зейнетақы жинақтары – бұл ұзақмерзімді инвестиция екенін және олардың тиімділігін кемінде бір жыл аралығында бағалау қажет екенін атап өтті. 2024 жылдың мамырынан 2025 жылдың сәуіріне дейінгі 12 айда зейнетақы портфелінің кірістілігі 13,35% болды, ал инфляция 10,7% деңгейінде. Бұл нақты оң табыс береді.

2014 жылы зейнетақы активтері БЖЗҚ-ға шоғырландырылған сәттен бастап жалпы кірістілік 180,2%-ды құрады, ал жинақталған инфляция 156%. Бұл жинақтардың нақты өсімін білдіреді.

«Зейнетақы активтері салымшылар игілігі үшін жұмысын жалғастырып, инфляциядан жоғары тұрақты табыс әкелуде», – деп атап өтті Молдабекова.

22,6 трлн теңге басқаруда: қаражат қалай инвестицияланады

Қазіргі уақытта БЖЗҚ-да 22,6 трлн теңге жинақталған. Оның ішінде:

• 60% – теңгеде орналастырылған,
• 40% – шетел валютасында.

Инвестициялар облигациялар, акциялар, депозиттер және өзге де қаржы құралдарына елімізде де, шетелде де орналастырылады. 2024 жылдың қорытындысы бойынша кірістілік 17,84%-ды құрады, ал инфляция – 8,6%. Бұл салымшыларға нақты табыс әкелді. Жылдық жалпы инвестициялық табыс 3,4 трлн теңгеге жетті.

Жаңа стратегиялар: табысты және баламалы активтерге басымдық

Ұлттық банк зейнетақы жүйесінің тұрақтылығын арттыруды жоспарлап отыр. Жоспарланған шаралар қатарында:

• Валюталық әртараптандыруды сақтау (портфельдің 40%-ы шетел валютасында).
• Валюталық бөліктің құрылымын табысы жоғары активтерге бағыттау – акциялар, жылжымайтын мүлік қорлары, хедж-қорлар, жеке капитал.

Молдабекованың айтуынша, мұндай баламалы құралдар 2015 жылдан бері Қазақстанның алтын-валюта резервтерін, ал 2023 жылдан бастап Ұлттық қорды басқаруда сәтті қолданылып келеді.